اشعار ترکی آذری و فارسی

اشعار ترکی آذری و فارسی

مئی ساتانلار کوچه‌سی- تورکی و فارسیجا شعرلر
اشعار ترکی آذری و فارسی

اشعار ترکی آذری و فارسی

مئی ساتانلار کوچه‌سی- تورکی و فارسیجا شعرلر

روزگاریم

زلفو کیمی آیاغین قویماز اوپم نیگاریم

یوخدور اونون یانیندا بیر قیلجا اعتباریم

انصاف خوشدور ای اشک! آنجاق منی زبون ائت،

ها بؤیله محنت ایله کئچسین‌می روزگاریم؟

بیلدی تمام عالم کیم دردمند عشقم

یارب هنوز حالیم بیلمزمی اولا یاریم

وصلیندن آیری نولا قانیم توکولسه گول- گول،

من گلبن خزانم، بو فصل‌دیر بهاریم

تصویر ائدن وجودوم یازمیش الیمده ساغر

رفع اولماغا بو صورت، یوخ الده اختیاریم

دور ایسته‌من زمانی، مئی نشئه‌سین باشیمدان

تورپاق اولاندا یارب! دُرد مئی ائت غباریم

رسوالاریندان اول مه سانماز منی! فضولی!

دیوانه اولماییم‌می، دونیاده یوخمو عاریم؟

شاعر: ملامحمد فضولی

بو گئجه

یئنه اول ماه منیم آلدی قراریم بو گئجه

چیخاجاق‌دیر فلکه ناله و زاریم بو گئجه!

شمع‌وش محرم بزم ائیله‌دی اول ماه منی

یاناجاق‌دیر یئنه هیجر اودونا واریم بو گئجه

هم وصالی اورار اود جانیما، هم هیجرانی

بیر عجب شمع‌ایله دوشدو، سر و کاریم بو گئجه!

نه توتون‌دور کی چیخار چرخه، دل زاره مگر

هیجر داغینی اورار لاله عذاریم بو گئجه!

صبحه سالدی بو گئجه شمع کیمی قتلیمی هیجر

اولا کیم صبح گلینجه، گله یاریم بو گئجه

پاره- پاره جیگریم، ایت‌لرینه نذر اولسون

اول سر کویا اگر دوشسه گذاریم بو گئجه

وار ایدی صبح وصالینا فضولی اومّید

چیخماسا حسرت‌ایله جانِ فگاریم بو گئجه

شاعر: ملامحمد فضولی

گذار ائتمز منه

غم دیاریندا اجل پیکی گذار ائتمز منه

یوخ سانیب واریم مگر کی اعتبار ائتمز منه؟

یار جور ائتمز منه اغیار تعلیم ائتمه‌دن

بالله اغیار ائیلین احسانی یار ائتمز منه!

داغیدیر هر لحظه برگ عیشیمی آهیم یئلی

هانسی ناحق ظلم‌دور کی روزگار ائتمز منه؟

عشق دردیله خوشام، ترک نصیحت قیل رفیق

من کی تریاکی مزاجم، زهر، کار ائتمز منه

چرخدن آشیرمادان یادینلا آه آتشین

قدر ائدیب گردون، شرردن زر نثار ائتمز منه

نقد جان تاراج غمدن ساخلاماق دشوار دیر

عشق تا سنگ ملامتدن حصار ائتمز منه

یاد لعلینله فضولی گؤزله‌ییب راه عدم

وار بیر تدبیری، اما آشکار ائتمز منه

شاعر: ملامحمد فضولی

زلف پریشانیندادیر

آشیان مرغ دل، زلف پریشانیندادیر

قاندا اولسام ای پری! کؤنلوم سنین یانیندادیر

عشق دردیله خوشام، ال چک علاجیمدان طبیب!

قیلما درمان کیم، هلاکیم زهری درمانیندادیر

چکمه دامن ناز ائدیب افتاده‌لردن، وهم قیل!

گؤیلره آچیلماسین اللر کی، دامانیندادیر!

گؤزلریم یاشین گؤروب شور، ائتمه نفرت کیم بو هم

اول نمک‌دن‌دیر کی لعل شکّر افشانیندادیر

مست خواب ناز ائدیب جمع ائت دل صد پاره‌یی

کیم اونین هر پاره‌سی بیر نوک موژگانیندادیر

بس کی هجرانیندادیر خاصیت قطع حیات

اول حیات اهلینه حئیرانام که هجرانیندادیر

ای فضولی! شمع تک مطلق آچیلماز یانمادان

تابلار کیم سونبولوندن رشته‌ی جانیندادیر

شاعر: ملامحمد فضولی

ای حکیم!

عشقدن جانیمدا بیر پنهان مرض وار، ای حکیم

خلقه پنهان دردیم اظهار ائتمه، زنهار، ای حکیم!

وار بیر دردیم کی چوخ درماندان آرتیقدیر منه

قوی منی دردیم‌له درمان ائیله‌مه، وار، ای حکیم!

گر باسیب ال نبضیمه، تشخیص قیلسان دردیمی

آل امانت، قیلما هر بی‌درده اظهار، ای حکیم!

گل منیم تدبیر بیهوده‌مده سن بیر سعی قیل

کیم اولام بو درده آرتیقراق گرفتار، ای حکیم!

گؤر تنِ عریان ایله احوالیمی هیجران گؤنو،

وار ایمیش روزِ قیامت، قیلما انکار، ای حکیم!

چکمه‌یینجه چاره‌ی دردیمده زحمت بیلمه‌دین

کیم اولور درمانِ درد عشق دشوار، ای حکیم!

رنج چکمه صحّت اوچون، ال فضولی‌دن گؤتور

کیم قبول صحّت ائتمز بؤیله بیمار ای حکیم!

شاعر: ملامحمد فضولی

فزون حسن

حسنون اولدوقجا فزون، عشق اهلی آرتیق زار اولور

حسن نه مقدار اولورسا، عشق اول مقدار اولور!

جنّت اوچون منع ائدن عاشقلری دیداردان

بیلمه‌میش کیم جنّتی عاشقلرین دیدار اولور

عشق دردیندن اولور عاشق مزاجی مستقیم

عاشقین دردینه درمان ائتسه‌لر بیمار اولور

زاهد بی‌خود نه بیلسین ذوقونو عشق اهلی‌نین؟

بیر عجب مئی‌دیر محبّت کیم ایچن، بیدار اولور!

عشق سئوداسینا صرف ائیلر فضولی عمرونو

بیلمزم بو خواب غفلتدن هاچان بیدار اولور؟

شاعر: ملامحمد فضولی

اسیر دام غم

ای اسیر دام غم، بیر گوشه‌ی مئیخانه توت

توتما زوهّادین مخالف پندینی، پئیمانه توت!

دیشله‌دیمسه لعلین ای قانیم تؤکن! قهر ائیله‌مه

توت کی قان ائتدیم، عدالت‌ایله، قانی قانه توت!

گر سنه افغانیمی بیهوده دئرسه مدّعی

اول سؤزه توتما قولاق، من چکدیگیم افغانه توت

قیلمازام زنجیر زلفون ترکین، ای ناصح! منی

خواه بیر عاقل خیال ائت، خواه بیر دیوانه توت!

ای اولوب سلطان، دئیه‌ن دونیادا مندن غیری یوخ

سن اؤزون بیر جُغد بیل، دونیانی بیر ویرانه توت

ای فضولی! دهر زالی‌نین فریبیندن ساقین

اولما غافل، ارگیبی ترپن، اؤزون مردانه توت

شاعر: ملامحمد فضولی

خبر وئردین

صبا! لطف ائتدین اهل درده درماندان خبر وئردین

تن محزونا جاندان، جانا جاناندان خبر وئردین!

خزان غمده گؤردون اضطرابین بولبول زارین

بهار ایّامی تک گلبرگ خنداندان خبر وئردین

سؤزونو وحی مُنزل گر دئسم من، هیچ کفر اولماز

جهانی توتموش ایکن کفر، ایماندان خبر وئردین!

دئدی‌لر یار عشّاقین گلیر جمع ائتمگه کؤنلون

مگر کیم یاره عشّاق پریشاندان خبر وئردین؟

سلیمان مسندیندن دیو گُمره رغبتین کسدین

دنیزده خاتم حکم سلیماندان خبر وئردین

فضولی! روزگاریم تیره گؤردون شام هجراندان

نسیم صبح تک، خورشید رخشاندان خبر وئردین

شاعر: ملامحمد فضولی

منده مجنوندان فزون...

منده مجنوندان فزون عاشیق‌لیک استعدادی وار

عاشق صادق منم، مجنونون آنجاق آدی وار!

نولا قان تؤکمکده ماهر اولسا چشمیم مردمی

نطفه‌ی قابل دورور غمزه‌ن کیمی اوستادی وار!

قیل تفاخر کیم سنین‌ده وار منیم تک عاشقین

لیلی‌نین مجنونو، شیرینین اگر فرهادی وار

اهل تمکینم، منی بنزتمه ای گول بولبوله

درده یوخ صبری اونون هر لحظه مین فریادی وار

اؤیله بد حالم کی احوالیم گؤرنده شاد اولور

هر کیمین کیم دور جوروندن دلِ ناشادی وار

گزمه ای کؤنلوم قوشو غافل فضای عشقده

کیم بو صحرانین گذرگاهیندا چوخ صیادی وار

ای فضولی! عشق منعین قیلما ناصحدن قبول

عقل تدبیری دیر اول، سانما کی بیر بُنیادی وار

شاعر: ملامحمد فضولی

شفقت باجیسی

گل آنا یوردیمین قیزی، گلینی

ایندی هنر وقتی، غیرت دمی‌دیر

سن‌ده اسیرگمه کمک الینی

هر سوزون، صحبتین جان ملحمی‌دیر

آدین شرفلی‌دیر سنین، ای قادین!

داهی‌لر آناسی چاغرییر آدین

    

الینله قوردیغین بارلی باغچالار

طوفانلار قوپسادا سارالیب سولماز

بیزیم بو یئرلرده بیر مثل ده وار

«اصلانین ارککی، دیشی‌سی اولماز!»

جبهه‌لر چاغیریر، گل دوشه‌ک یولا،

ظفر بیزیمکی‌دیر، اوغورلار اولا!...

     

ازل‌دن تمیزدیر، صاف‌دیر اوره‌گین

بیرده شاعرانه طبیعتین وار

حیات عاشقی‌دیر عشقین، دیلگین

دیلده داستان اولان محبّت‌ین وار

وار اولسون جهاندا عشقین، املین

وار اولسون دائماً یارادان الین!

    

گل چیخاق جبهه‌یه، امر ائدیر وطن

سن‌ده بو میداندا کوکره‌ییب چاغلا!

دشمنین گولله‌سی دگسه سینمدن

مهربان الینله یارامی باغلا!

حیات وئره‌جکدیر بیزه درمانین

الینله پوزیلسین حکمی زمانین

      

گل ایندی جبهه‌ده یولداش اولاق بیز

بیرجوت اصلان کیمی وورشاق قوشا

ظفرله قورتارسین مبارزه‌میز

سونرا ئوز ائوینده بختیار یاشا

وطنین گوزلری ایندی بیزده‌دیر

آزادلیق چراغی الیمیزده‌دیر

    

گل آی جمالینین صاف شعله‌سندن

بیرده ایشیقلانسین سینمده اوره‌ک

گل، وطن عشقینین یوروش سسیندن

سئل کیمی کوکره‌ییب هجوما کئچه‌ک

آشیب شیش داغلاری، مئشه‌لیگ‌لری

گونده بیر ظفرله گئده‌ک ایره‌لی

     

گل قیزیل اردویا! ساریل بو گونه!

پارلا یاز گونونین سحری کیمی

توتوم اوزنگینی، قالخ آت اوستونه

سن قاچاق نبی‌نین هجری کیمی

هجوما کچدیکجه نعره چکیب‌سن

گونش نور توکه‌جک اوستونه گوگدن

     

الینله قوردوغون بارلی باغچالار

طوفانلار قوپسادا، سارالیب سولماز

بیزیم بو یئرلرده بیر مثل‌ده وار!

«اصلانین ارککی، دیشی‌سی اولماز!»

جبهه‌لر چاغیریر، گل دوشه‌ک یولا

ظفر بیزیمکی‌دیر، اوغورلار اولا!...

شاعر: صمد وورغون 1941

آلا گؤزلر

یئنه قیلینجینی چکدی اوستومه،

قوربانی اولدوغوم او آلا گؤزلر

یئنه جلاد اولوب دوردی قصدیمه،

قلم قاش آلتیندا پیالا گؤزلر

    

باشیمدان گئتمیشدی سئودانین غمی،

خیالیم گزیردی بوتون عالمی

بو دوستاق کؤنلومی، دئیین، ینه‌می

چکدینیز سورغویا، سئوالا، گؤزلر؟

       

سودا یولچوسویام ازل یاشیمدان،

کؤنلوم آیری گزیر جان سیرداشیمدان؛

داغی‌دیر هوشومی آلیر باشیمدان

سوزولوب گئدنده خیالا گؤزلر

    

گرد‌نین مینا‌دیر، بویون تماشا،

آی‌دا حسد چکیر او قلم قاشا

بیر جوت اولدوز کیمی وئریب باش- باشا،

یانیب شعله سالیر جمالا گؤزلر

      

منیم سئوگیلیم‌دیر او گؤزه‌ل پری،

قوی اوزه وورماسین کئچن گون‌لری

من قدیر بیلنم ازل‌دن بری،

سیزینله یئتمیشم کمالا، گؤزلر

     

جهاندا هر حکمی بیر زامان وئریر،

دونن دوران سورن بوگون جان وئریر

ایللر خسته‌سی‌یم، یارام قان وئریر،

سیز منی سالدینیز بو حالا، گؤزلر

شاعر: صمد وورغون 1940

نه ایشیم وار؟

ملّت نئجه تاراج اولور- اولسون، نه ایشیم وار؟

دشمن‌لره محتاج اولور- اولسون نه ایشیم وار؟

قوی من توخ اولوم اؤزگه‌لرایله نه‌دی کاریم!

دونیا و جهان آج اولور- اولسون نه ایشیم وار؟

   

سس سالما،‌ یاتانلار آییلار، قوی هله یاتسین،

یاتمیشلاری راضی دگولم، کیمسه اویاتسین،

تک تک آییلان وارسادا، حق دادیمه چاتسین،

من سالم اولوم جمله جهان باتسادا باتسین،

ملّت نئجه تاراج اولور- اولسون، نه ایشیم وار؟

دشمن‌لره محتاج اولور- اولسون نه ایشیم وار؟

    

سالما یادیما صحبت تاریخ جهانی،

ایام سلفدن دئمه سؤز بیر ده فلانی،

حال ایسه گتیر میل ائله‌ییم دولمانی، نانی،

مستقبلی گؤرمک نه گرک،‌ عمردو فانی،

ملّت نئجه تاراج اولور- اولسون، نه ایشیم وار؟

دشمن‌لره محتاج اولور- اولسون نه ایشیم وار؟

    

اولاد وطن قوی هله آواره دولانسین،

چرکاب سفالتله الی، باشی بولانسین،

دول عورت ایسه سائله اولسون، اودا یانسین،

آنجاق منیم آوازه‌ی شانیم اوجالانسین،

ملّت نئجه تاراج اولور- اولسون، نه ایشیم وار؟

دشمن‌لره محتاج اولور- اولسون نه ایشیم وار؟

   

هر ملّت ائدیر صفحه‌ی دنیاده ترقی،

ائیلر هره بیر منزل و مأواده ترقی،

یورغان دوشه‌گیمده دوشه گر یاده ترقی،

بیز ده ائده‌ریک عالم رؤیاده ترقی،

ملّت نئجه تاراج اولور- اولسون، نه ایشیم وار؟

دشمن‌لره محتاج اولور- اولسون نه ایشیم وار؟

شاعر: میرزا علی اکبر صابر(هوپ هوپ نامه)

بیز سیزه گلدیک!

فکرینده‌می، بیر گون گؤزه‌لیم، بیز سیزه گلدیک؟

سیزدن قاییدیب، سونرا برابر بیزه گلدیک؟

گُولدوک و دانشدیق گئجه‌نی، صبح آچیلینجا

بیر غنچه گول اوستونده، سیزینله سؤزه گلدیک

کئف چکدیگیمیز خاطره‌لر، وارمی یادیندا؟

گولشنده بیر آیدین گئجه‌ده، اوز اوزه گلدیک

خیلی دولانوب سئیرائیله‌دیک گول‌لر ایچینده

بیر-بیریمیزه چوخ عشوه‌لی، چوخ بامزه گلدیک

بیزکی، گؤزه‌لیم، جان دئیه‌رک، جان ائشیدیردیک

بس ایندی نه اولدو بیزه، یوخسا گؤزه گلدیک!!

نه سنده وار اول مهر و محبت، نه‌ده منده

سوندوک ایشیق اولدوز کیمی، سون منزله گلدیک

واحد، او گئچه‌ن گونلری، بیر مرّه اوُنوتدوق

لیکن یئنی دنیایه، بیز ایندی تزه گلدیک

شاعر: علی آقا واحد

کیم گؤروب، او دئسین!

صفایِ مجلیسِ جانانی، کیم گؤروب، او دئسین!

بلایِ محنتِ هیجرانی، کیم گؤروب، او دئسین!

اینانمرام، منه هر کیم دئییر کی جنّت‌وار

گؤزیله روضه‌ی رضوانی کیم گؤروب، او دئسین!

منیم گولوم، چیچه‌گیم، جنّتیم، گؤزه‌ل‌لردیر

بهشتی، حوری و قیلمانی، کیم گؤروب، او دئسین!

کمندِ عشقده، مجنونی گؤرمه‌یه‌ن، نه بیلیر؟

اسیرِ زولف پریشانی، کیم گؤروب، او دئسین!

من آغلادیقجا نیگاریم، گولردی گؤز یاشیما

گولرکن، اول گولِ خندانی، کیم گؤروب، او دئسین!

چمنده هر سحر عشق اهلینین ترانه‌سی وار

فغان بولبول نالانی کیم گؤروب، او دئسین!

منیمده، واحد، اؤز ایستکلیمین، گؤزه‌ل لیگیدیر!

باهار زمانی، گولوستانی، کیم گؤروب، او دئسین!

شاعر: علی آقا واحد

صابره

صابر! ای محترم بؤیوک شاعیر!

شعرده، نظم و نثرده ماهیر!

یازدیغین داهیانه مضحکه‌لر

گؤستریر خلق ایچینده معجزه‌لر

بیلیدیریر منجه هر کسه هنرین،

اوخونور هر بیر ئولکه‌ده اثرین

داد ائدردین همیشه: «حرّیت»!

او اسارتده گؤردیگین ملّت

ایندی آزاده عؤمر ائدیر خرّم،

بیتدی مظلومو آغلاداق ماتم...

ایندی بیر دربدر اوشاق یوخدور

اونلارین زحمتین چکن چوخدور

نا خلف بیلمه یوکسله‌ن ائلینی

قوردولار هر طرفده هیکلینی

بیرده سیزلارمی قلب مجروحین؟

بیزی البّته سئیر ائدیر روحین

بو تفاخر سنه کفایت‌دیر،

ملّتین ایسته ینجه راحت‌دیر

اؤلدون، افسوس‌لر، که بی‌حرمت!...

وئرمه‌دی وارلیلار سنه قیمت

گر اولایدین سووه‌ت زمانیندا

شرفین چوخدی کتله یانیندا

سنه قیمت قویاردی جمعّیت،

یاشایاردین همیشه بی‌منّت

نئجه شاعرلر ایندی خوش‌گذران

کچیریرلر، گونش کیمی خندان

بو بیزیمچون بؤیوک سعادت‌دیر

شانلی، تاریخی بیر شرافت‌دیر

شاعر: علی آقا واحد