اشعار ترکی آذری و فارسی

اشعار ترکی آذری و فارسی

مئی ساتانلار کوچه‌سی- تورکی و فارسیجا شعرلر
اشعار ترکی آذری و فارسی

اشعار ترکی آذری و فارسی

مئی ساتانلار کوچه‌سی- تورکی و فارسیجا شعرلر

قیل حذر افغانیمدان!

ای ییخان، کؤنلوم ائوین، قیل حذر افغانیمدان

ائوین آباد اولا، ال چک دلِ ویرانیمدان

منی مجنون‌ایله فرهاده برابر توتما

من اولاردان‌دا، هنرله گئچه‌رم جانیمدان

بیرجه گَل گور، نه جفالار چکیرم زولفوندن

خبرین یوخدو سنین، حالِ پریشانیمدان

طعن ائدیر ائل منه «یارین نه وفاسیز چیخدی؟»

ای وفاسیز، دئمیرم من بونو اؤز یانیمدان

سانکی باشدان باشا، بیر شعله‌ی آهیم گئجه‌لر

شمعلر، اودلانیر، آهِ دلِ سوزانیمدان

نئیله‌رم من گولو، یا لاله‌نی، انصافیم وار

اونلارین هانسی گؤزه‌ل‌دیر رخ جانانیمدان

وطنیمده نئجه من ایسته‌مه‌ییم بیر گولو کیم

جانی جانیملا بیر اولسون، قانی‌دا قانیمدان

واحدم، عصریمیزین ایندیکی فرهادی منم!

کیم منی آیری سالار خسروِ خوبانیمدان؟

شاعر: علی آقا واحد

بیزیم یئرده‌دیر

آی عاشیق! صحبت آچ، گولدن، چیچکدن:

چمن‌لر زینتی بیزیم یئرده‌دیر

بولبول‌لر ذؤق آلیر گوللریمیزدن

باهارین لذّتی بیزیم یئرده‌دیر

چال، اوخو شورایله چوبان بایاتی

سازیندا تعریف‌له بو شن حیاتی

عطرلی گوللری، باغی، باغاتی

گؤزه‌ل‌لیک خلقتی بیزیم یئرده‌دیر

ائلیمدن، آرخامدان، غم اوزاقلاشیر

ذوقی‌میز، نشئه‌میز، قایناییر، داشیر

خلقی‌میز فرح‌له گولوب اویناشیر

انسان سعادتی بیزیم یئرده‌دیر

سازین، کمانچانین، قارمانین، تارین

اوخویوب چالانین، گولون، باهارین

ادیبین، شاعرین، هر صنعت‌کارین

ان بؤیوک قیمتی بیزیم یئرده‌دیر

نه تاریخ‌لرده وار، نه باشقا یئرده

چوخ اوشاقی قادین وارمی بیر ائلده

ائلدن آلا تحسین، حؤرمت هر ایلده؟

آنالیق حؤرمتی بیزیم یئرده‌دیر

فاشیستین ظلمونه دونیالار باخیر

آنالار باغرینا سونگولر تاخیر

کؤرپه اوُشاقلاری یاندیریب یاخیر

بالا محبّتی بیزیم یئرده‌دیر

نوروز بایرامیندان آلدیق الهامی

شادلیقلا کئچیردیک بو شن بایرامی

وطن اوُشاقلاری سئونییر هامی

ائللرین قدرتی بیزیم یئرده‌دیر

بیر چوخ بایراملاری گؤردوکسه اگر

باهار بایرامیمیز هامسینا ده‌یر

بو خوش گونو گؤره‌ن سئوینمز مگر

کؤنوللر بهجتی بیزیم یئرده‌دیر

سیلینسین دونیادان بوش هنگامه‌لر

سسلنسین دیل‌لرده، جوشسون نغمه‌لر

یازسین بو ائل‌لر تبریک نامه‌لر

دونیالار جنتی بیزیم یئرده‌دیر

علی آقا واحد

وطن اولادی

ای وطن اولادی، بیر آن وئرمه فرصت دوشمنه

قهرمان ضربه‌نله گؤستر درسِ عبرت دوشمنه!

قوی آلوو یاغسین تفنگیندن، توپوندان جبهه‌ده

ائیله اؤز دونیاسینی قهرایله ظلمت دوشمنه!

سونگوتک سانجیل فاشیستین قلبینه، یار باغرینی

ضربه اوستدن ضربه وور خائن طبیعت دوشمنه!

پارتلاسین قوی هیتلرین آلچاق باشیدا بومبالار

هر طرفدن وور جسارتله خسارت دشمنه!

ییخ، داغیت، یانسین جهنم‌تک فاشیستین جبهه‌سی

قسمت اولسون، قویما، بو گولزارِ جنّت دوشمنه!

بیلدی عالم هیتلرین خائن‌لیگین، ادنالیغین

یاغدیریر میلیونلا دونیا خلقی، نفرت دوشمنه!

حاضریق، واحد، صداقتله وطن اوغروندا بیز

هر زمان گؤرسترمگه قطعی جسارت دوشمنه!

علی آقا واحد

موسیقی مجلسی

موسیقی مجلسی‌نین طرفه علامت‌لری وار

گوش قیل گور نئجه جانسوز حکایت‌لری وار

موسیقی ذوقینه اول کس کی، ده‌گیلدیر واقف

بو بساطین نه بیلیر، کیم نه شرافت‌لری وار

تاری، بیهوده حساب ائتمه، اگر عارف‌سن

گورکی، مه‌رولر الیندن نه شکایت‌لری وار

اودا بیر زلفی سیه دلبرین آلوده‌سی‌دیر

که صداسیندا پریشانلیق اشارت‌لری وار

خوار، ظّن ائتمه، ساکین، موسیقی خادملرینی

اونلارین ذوقینه گیر، گور نه نزاکت‌لری وار

موسیقی غم داغیدیر، ذوق وئریر انسانه

درک قیلماز بونی اونلار کی، سفاهت‌لری وار

شاعرین، موسیقی خادملری‌نین، رسّامین

اینجه دقتله دوشون، گور، نه مهارت‌لری وار

موسیقی ذوقی هلاکولره، تاثیر ائتمیش

اوخو تاریخی، دوشون، گور نه روایت‌لری وار

بعضی نادان نه بیلیر موسیقی ذوقین، واحد!

چونکی جاهلدیلر، اولدوقجا جهالت‌لری وار

علی آقا واحد

صحبت اولماسین

میخانه مجلسینده گره‌ک صحبت اولماسین

بیرکسده صحبت ائیله مگه جرئت اولماسین!

صحبت خیلافدیر، دئمیرم، ترکین ائیله‌یین

مئی مجیلسینده، جهد ائیله‌یین، غیبت اولماسین!

سرخوشلیق ائتمه، گؤزله، مئی‌ین احترامینی

سالما آیاغه باده‌نی، بی‌حرمت اولماسین!

مئی‌دن مراد و ذوق و صفا آلماق ایسه‌گر،

مئی تک بساطه ذوق یئتیر، نفرت اولماسین!

ایچدیکجه اهل حالی ائدر هوشیار مئی،

پژمرده‌لنمه، قابل اوتور، غفلت اولماسین

پیرِ موغان او شخصه ائدوب باده‌نی حلال،

ذاتینده، شبهه یوخ، کیم، اونون علّت اولماسین!

سن آدم اول، ادبله مئی ایچ، اوُیما جنّته

کوثر، جهنمه! سنه قوی، قسمت اولماسین!

مئی‌دیر، خلاصه، روحه غذا، بیرده موسیقی،

بونلاردان اؤزگه عالی گره‌ک نعمت اولماسین!

ظنیم خطا دئییل کی، دئسه‌م، موسیقی کیمی،

صنعت‌لر ایچره اینجه گره‌ک صنعت اولماسین!

هر علمه قیمت اولدو ایگیرمنجی عصرده،

بیر یئر اولورمی، موسیقییه قیمت اولماسین؟!

واحد، او ملّت کی اونون موسیقیسی یوخ

باتسین‌دا یئرلی دیبلی، ائیله ملّت اولماسین!

علی آقا واحد

به هر برگ نسرین که چیدم تو بودی!

به گلبرگ هر باغ دیدم، تو بودی

در آواز مرغان، شنیدم تو بودی

به هر سو که رفتم نشان از تو دیدم

شگفتا! به هر جا رسیدم! تو بودی

چو در جمع ماندم، تو با من نشستی

به کُنجی چو خلوت گزیدم، تو بودی

کتابی که خواندم به نام تو خواندم

به هر سطر سطرش چو دیدم تو بودی

به خاک مذلّت ز شوق تو خواندم

چو بر بام عزّت پریدم، تو بودی

نسیمی شدم، پر کشیدم به صحرا

به هر لاله و گل وزیدم تو بودی

به هر باغ رفتم به یاد تو رفتم

به هر برگ نسرین که چیدم تو بودی

چو آهوی بی‌مادری در بیابان

به دنبال مادر دویدم تو بودی

مرا روزها خستگی بود در تن

به شب‌ها اگر آرمیدم تو بودی

چراغ شبان سیاهم تو هستی

شعاع طلوع سپیدم تو بودی

چه شبها که نقّاش‏ روی تو بودم

به خاطر چو نقشی کشیدم تو بودی

به غیر از تو بر کس امیدی ندارم

پناهم تو هستی، امیدم تو بودی!

مهدی سهیلی، اولین غم و آخرین نگاه، اردیبهشت ماه 1364

چراغانی!

صد گره دیده‌ام ای دوست به پیشانی تو

که حکایت کند از روز پرشانی تو

نقش لبخند به یاقوت لبت پیدا نیست

آشکارست مرا، گریه‌ی پنهانی تو

غم پنهان تو پیدا بود از شیشه‌ی اشک

وندرین آینه دیدم دل طوفانی تو

از تو پنهان چه کنم؟ تاب غمت نیست مرا

سخت حیران کُنَدم، حالت حیرانی تو

شب گواه است که در خلوت غمخانه‌ی خویش

گریه‌ها می‌کنم از بی سر و سامانی تو

شمع امیّد بر افروز که صد اختر بخت

شب شادی ز در آیند به مهمانی تو

آید آن صبح، که خورشید سعادت بدمد

زهره آید به تماشای چراغانی تو

به طرب کوش که مشکل شود آسان و کسان-

عقده‌ها را نگشایند به آسانی تو

مهدی سهیلی، اولین غم و آخرین نگاه، دی ماه 1363

 

نقشه‌ی پروانگی!

گر که تو را دولت فرزانگیست

بر سر من افسر دیوانگیست

عاشقم از سوختنم باک نیست

بر پر من نقشه‌ی پروانگیست

عشق، مرا نعمت تسلیم داد

چون و چرا حاصل فرزانگیست

خویش من این وسوسه‌ی آشناست

واعجبا! دشمن من خانگیست

ناله‌ی من زمزمه‌ی عاشقیست

ضجّه‌ی او از پی بی دانگیست

مست ز یک جرعه مشو، هوش دار!

در تو توانایی میخانگیست

عاقبت افسانه شوی، تا به کی

گوش دلت در پی افسانگیست؟

«خویشتن» خویش، نجستی به عمر

در تو چرا اینهمه بیگانگیست؟

خود بشکن تا که عروجت دهند

ساختنت در پی ویرانگیست

مهدی سهیلی، اولین غم و آخرین نگاه، اردیبهشت ماه 1364

دوباره بیا!

شبی به خلوت من از پی نظاره بیا

به چشم‌های درخشان‌تر از ستاره بیا

اگر چو ماه، به وقت سحر برون رفتی

به شب که تیره شود آسمان، دوباره بیا

دو گوش خویش به پروین و زهره آذین کن

به خلوت شب من با دو گوشواره بیا

به پیش جمع، کلامی مخواه از لب من

به چشم من نظری کن، به یک اشاره بیا

اگر که گریه‌ی ما را ندیده‌یی هرگز

شبی به خلوت من از پی نظاره بیا

مهدی سهیلی، اولین غم و آخرین نگاه، تیر ماه 1364

ای گؤزوم

ای گؤزوم، عالمِ انسانلیغا محرم‌سن اگر

ساکن اول مجلسِ میخانه‌ده، آدم‌سن اگر!

عرفا اهلی ایچون مجلسِ مئی جنّت‌دیر

قویما بو بزمه قدم، اهلِ جهنم‌سن اگر

مئی ایچیب، سرخوش اولوب، اؤزگه‌نی تحقیر ائیله‌مه،

سن اؤز اطوارینی تحقیر ائیله، سرسم‌سن اگر!

ئولچوده‌ن خارجه چیخما، ییخار آخر سنی مئی،

توت الیم کی، هامودان ایچگیده محکم‌سن اگر

مست و مدهوش زامانیندا بیر آیینه‌یه باخ،

اؤزون اؤز عکسینی تصویر ائیله اعلم‌سن اگر

گور، سنی باده نه حاله سالوب، ای خانه خراب،

آغلا اؤز حالینه بیردم، نولا، خُرّم‌سن اگر،

حیف‌دیر باده‌یه صرف ائتدیگین اول شانلی حیات،

بیلّیک اوغروندا اونی صرف ائیله، حاتم‌سن اگر!

مبتلادیر بو بلایه، دئمه، واحد اؤزی‌ده،

اونی‌دا علم‌ایله تشویق ائیله، آدم‌سن اگر

شاعیر: علی آقا واحد

سن اولماسان

سن اولماسان، گؤزه‌لیم، گولستانه باخمازایدیم

چمن چیچک‌لرینه عاشیقانه باخمازایدیم

اسیر زولفون اگر اولماسایدیم عالمده

جمالینا بو قدر عاجزانه باخمازایدیم

منیم‌له اولساایدین بیر دقیقه عمرومده

جهان بوتون گؤزه‌ل اولسا، جهانه باخمازایدیم

منی فراقین اودی یاخماسایدی شمع کیمی،

گؤره‌نده گول اوزونی، یانه- یانه باخمازایدیم

فراقینا دؤزه بیلسه‌یدی قان اولان کؤنلوم

یولوندا چکدیگیم آه و فغانه باخمازایدیم

او گول جمالینا من عاشیق اولماسایدیم اگر،

فغانِ بولبوله چوخ محرمانه باخمازایدیم

نزاکت اولماسا، واحد، طبیعتیم‌ده منیم

او قارا گؤزلره من شاعرانه باخمازایدیم

شاعیر: علی آقا واحد

به غربت امام علی(ع)

مانند تو غریب، زمین و زمان نداشت

انبوه دردهای تو را آسمان نداشت

افسوس با تمام بزرگی، زمین ما

جایی برای ماندن تو در میان نداشت

پیش از تو روزگار، کریمی ندیده بود

بعد از تو سفره‌ی فقرا آب و نان نداشت

محراب مانده بود در آن صبح فتنه خیز

می‌خواست نعره سر دهد امّا توان نداشت

بعد از شهادت تو سخاوت به خاک رفت

دستان مهربان تو را آسمان نداشت

پیش از تو ای بهانه‌ی هر آفرینشی

هستی هنوز هستی خود را گمان نداشت

آری عدالتی که بنا ریخت در جهان

جز کینه از برای علی(ع) ارمغان نداشت

گاهی کنار نخل زمانی کنار چاه

شب‌های سوگ فاطمه(س) چشمت امان نداشت

یا مرتضی، پس از تو جهان تیره روز شد

زیرا بدون تو پدری مهربان نداشت

من خاک را قدم زدم و هیچ جا دلم

جز سایه سار مهر علی سایبان نداشت

شرمنده‌ام، ببخش اگر در رسای تو

شعر خروش، قدرت شرح و بیان نداشت

شاعر: عباس شاه‌زیدی(خروش)

تسلیت شهادت مولا علی(ع)

 

هنوز می‌شنوم هق هق صدایت را

صدای آن نفس درد آشنایت را

نبرده‌اند ز خاطر، نه آسمان، نه زمین

هنوز بغض نفس‌گیر ناله‌هایت را

هنوز هم شب و ماه و ستاره می‌گردند

به کوچه کوچه‌ی تاریخ، ردّ پایت را

هنوز هم سحر و نخل و چاه، دلتنگ‌اند

شمیم عطر دل‌انگیز ربّنایت را

شنیده‌اند در انبوه بی‌خیالی‌ها

تمام چفت در خانه‌ها صدایت را

کدام کوچه در این شهر خواب ماند و ندید

به دوش خسته‌ی تو کیسه‌ی غذایت را

تو کیستی که ندیده‌ست هیچ مخلوقی

نه ابتدایت را و نه انتهایت را

تو ناشناس‌ترین آیه‌ای که دست خدا

فراتر از ابدیت نهاد پایت را

تو آن نماز پذیرفته‌ای به درگه دوست

که ناامید نکردی ز خود گدایت را

کدام قلّه‌ی سرکش به سجده سر ننهاد

شکوه جذبه‌‌ی پیچیده در ردایت را

در این غروب مه آلود بی‌خدایی و کفر

بپاش بر تن سرد زمین، دعایت را

بیا کمیل بخوان تا دمی دهم پرواز

کبوتر دل سرگشته در هوایت را

در این همیشه که پابند توست هستی من

به عالمی ندهم عشق بی‌فنایت را

چه قدر واژه که آوردم و ندانستم

زبان ندارم از این بیشتر ثنایت را

شاعر: عباس شاه‌زیدی(خروش)

اخگر نهفته

ای دل به ساز عرش اگر گوش می‌کنی

از ساکنان فرش فراموش می‌کنی

گر نای زهره بشنوی ای دل به گوش هوش

آفاق را به زمزمه مدهوش می‌کنی

شب کز نهیب شیر فلک خفته‌ی خراب

خواب سحر حواله به خرگوش می‌کنی

چون زلف سایه پنجه درافکن به ماهتاب

گر خواب خود مشّوش و مغشوش می‌کنی

بر ابر پاره گوشه‌ی ابروی ماه بین

گر خود هوای زلف و بناگوش می‌کنی

عشق مجاز غنچه‌ی عشق حقیقت است

گل گو شکفته باش اگر بوش می‌کنی

از من خدای را غزل عاشقی مخواه

کز پیریم چو طفل، قلمدوش می‌کنی

زین اخگر نهفته دمیدن، خدای را

بس اخگر شکفته که خاموش می‌کنی

ناقوس دیر را جرس کاروان مگیر

سیمرغ را مقایسه با قوش می‌کنی

با شیر از گوزن حکایت کنند و میش

خود کیست گربه تا سخن از موش می‌کنی

من شاه کشور ادب و شرم و عفّتم

با من کدام دست در آغوش می‌کنی

پیرانه سر مشاهده‌ی خطّ شاهدان

نیش ندامتی است که خود نوش می‌کنی

من خود خطا به توبه بپوشم تو هم بیا

گر توبه با خدای خطاپوش می‌کنی

گو جام باده جوش محبّت زند، چرا

ترکانه یاد خون سیاووش می‌کنی

دنیا خود از دریچه‌ی عبرت عزیز ماست

زین خاک و شیشه آینه‌ی هوش می‌کنی

با شعر سایه چند چو خمیازه‌های صبح

ما را خمار خمر شب دوش می‌کنی

تهران بی صبا ثمرش چیست شهریار

نیما نرفته گر سفر یوش می‌کنی

شاعر: شهریار

حلقه بستند سر تربت من نوحه‌گران

حلقه بستند سر تربت من نوحه‌گران

دلبران زهره وشان گل برنان سیم بران

در چمن قافله‌ی لاله و گل رخت گشود

از کجا آمده‌اند این همه خونین جگران

ای که در مدرسه جوئی ادب و دانش و ذوق

نخرد باده کس از کارگه شیشه‌گران

خرد افزود مرا درس حکیمان فرنگ

سینه افروخت مرا صحبت صاحب نظران

بر کش آن نغمه که سرمایه آب و گل تست

ای ز خود رفته تهی شو ز نوای دگران

کس ندانست که من نیز بهائی دارم

آن متاعم که شود دست زد بی‌بصران

اقبال لاهوری، پیام مشرق